टोकियो । बिगत ३५ बर्ष देखि नेपाल र नेपाली बीच चिरपरिचित अनि जापानवासी नेपालीहरु बीच सर्वाधिक लोकप्रिय नाम हो ‘हारुहितो नोजू’ जसले नेपाली भाषा साहित्यको बिकाशमा ठुलो योगदान दिदै नेपाल र जापान बीचको सम्बन्धलाई पनि प्रगाढ बनाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएका छन् ।
त्रिभुवन बिश्वबिधालयबाट २०५५ सालमा नेपालीमा स्नातकोत्तर गरेका जापानी नागरिक हारुहितो नोजूले थुप्रै नेपाली साहित्यलाई जापानी भाषामा अनुवाद गरेर नेपाल र नेपालीप्रतिको कति गहिरो माया छ भने प्रमाणित गरिसकेका छन् ।नेपाली भाषाका पूर्ण बिज्ञ नोजूसंग हिमालय टिभीको लागि रोहण श्रेष्ठले नेपाल निर्माणमा केन्द्रीत रहेर गरेको कुराकानीको सार यस्तो छ :
विश्वका धेरै ठाउँ घुमेका हारुहितोलाई सबैभन्दा बढी नेपाली खाना मन पर्छ । उनले नेपाली खाना उपलब्ध हुने ठाउँ भएसम्म, खानामा दाल-भात नै खान मन पराउँछन्। आफ्नु मृत्यु भन्दा अघि के खान्छस भनेर सोध्यो भन्ने नेपाली खाना दाल भात नै खाएर मर्न चाहन्छु भन्दै नोजू भन्छन् – ” यो तेरो जीवनको अन्तिम दिन हो र कुन भोजन खान्छस भनेर छनौट गर्नु पर्दा नेपाली खाना दालभात नै रोज्छु ।”नेपाली भाषाका अध्येता जापानी नागरिक हारुहितो नोजु भन्छन् ‘देश विकास हुनुमा भाषाको महत्वपूर्ण भुमिका रहन्छ ।’ जापानको विकास हुनुमा आफ्नो जापानिज भाषाको ठुलो योगदान रहेको ठान्छन् ।उनका अनुसार, देश विकासमा भाषाको ठूलो भूमिका हुन्छ।
जापानले विकासका सुरुका दिनमा संसारभर छरिएका जापानिजलाई देश फर्किन आग्रह गरेको थियो र देशभित्रै सबैले रोजे अनुसारको विषय पढ्न पाउने शैक्षिक पूर्वाधार तयार गरेको थियो । स्कुल तथा कलेज सबैतिर जापानिज भाषामा मात्र पढाउने, कार्यालयमा जापानिज भाषा पढ्ने व्यवस्था भयो । जसले गर्दा सबैले समान रुपमा आफ्नै देशमा पढ्न तथा काम गर्न पाए । अरु भाषा आवश्यक पर्ने परिस्थितिको लागि अनुवादकको रुपमा विद्यार्थीले आफ्नो करियर पनि बनाए।नेपाली कला, संस्कृति र भाषाको आफ्नै महत्व छ र यसको अलग्गै पहिचान छ। तर पश्चिमा संस्कृति र आधुनिक जीवनशैली अपनाउने होडमा नेपाली भाषा तथा संस्कृति ओझेलमा परिरहेको नोजूको बुझाई छ। साझा नेपाली भाषालाई बिकाश गर्दै नेपालमा बोलिने अन्य भाषाहरुलाई पनि बिकाश गर्नु पर्नेमा जोड दिन्छन् नोजु ।
अन्तर्वार्ताको क्रममा नेपालको पाठ्यक्रमबाट ‘नेपाल परिचय’ किन हटाएको भन्ने उनको प्रतिप्रश्नले प्रस्तोतासमेत भावुक भएका छन् । नेपाली टेलिचलचित्र समेत निर्देशन गरेका नोजूको नेपाली भाषा साहित्यप्रतिको लगाबले एक पल्ट हामी नेपालीलाई गहिरिएर सोच्न बाध्य बनाउछ ।हारुहितो नेपाल आउँदा सडकमा गाडीभन्दा गाई गोरु धेरै थिए । अहिले नेपालमा भएको भौतिक विकासले उनलाई खुशी लाग्छ । तर, उनलाई नेपालले विकासको जुन बाटो समात्नुपर्थ्यो, त्यो नसमातेको जस्तो महसुस गर्छन नोजू ।तर, नेपालमा कुनै टिभी च्यानलमा कार्यक्रम हेर्दा, कार्यक्रम संचालकले अंग्रेजीमा बोलेको सुनेपछि, अंग्रेजी शब्द मिसाएर बोलेको सुनेपछि उनलाई खिन्न लाग्छ। उनी भन्छन् , नेपालको आफ्नै भाषा र पहिचान हुँदाहुँदै, कसको उपनिवेश बन्न खोजिरहेको छ नेपाल ?
